Józef Ignacy Kraszewski, Chata za wsią, 1880 r., papier, ołówek

Drewniana wiejska chata kryta strzechą, w ścianie o zaznaczonym belkowaniu otwór okienny, na szczycie komin. Chata otoczona z lewej strony roślinnością, ponad nią korony drzew. Wśród roślinności fragmenty drewnianego ogrodzenia. W lewym dolnym rogu sygnatura autora i data.

Józef Ignacy Kraszewski (28 lipca 1812 r., Warszawa – 19 marca 1887 r., Genewa) – pisarz, publicysta i krytyk literacki, artysta plastyk, historyk, działacz społeczny i polityczny. Jest autorem ponad 200 powieści, poza tym wielu utworów poetyckich, dramatów, relacji z podróży, studiów i szkiców literackich. Malował widoki akwarelowe, rysował, tworzył grafiki (akwaforta). Jego niezwykle bogata i wszechstronna twórczość jest ewenementem w skali światowej. Początkowo studiował medycynę na Uniwersytecie Wileńskim, lecz po roku przeniósł się na literaturę. Za działalność niepodległościową został na kilka lat aresztowany i skazany na przymusowy pobyt w Wilnie. Po zwolnieniu z dozoru policyjnego w 1833 r. przeniósł się na Wołyń, gdzie zajął się uprawą roli. W 1838 r. ożenił się z Zofią Woroniczówną, bratanicą prymasa Jana Pawła Woronicza. W latach 50. XIX w. wraz z rodziną przeniósł się do Żytomierza, gdzie pełnił m.in. funkcje kuratora polskich szkół, dyrektora Teatru Żytomierskiego, prezesa Towarzystwa Dobroczynności. Po poróżnieniu się z miejscowym środowiskiem szlacheckim (propagował idee demokratyczne, piętnował system pańszczyźniany) wyjechał do Warszawy. Objął stanowisko redaktora Gazety Codziennej wydawanej przez Leopolda Kronenberga (jeden z przywódców „Białych” w powstaniu styczniowym). Na łamach czasopisma propagował idee pozytywistyczne w gospodarce i polityce społecznej. Mimo, iż był przeciwnikiem powstania, jako osoba kojarzona z postacią L. Kronenberga został zmuszony w styczniu 1863 r. do opuszczenia Warszawy. Osiadł w Dreźnie, skąd starał się organizować pomoc dla powstańców styczniowych. Kontynuował również działalność literacką – pod pseudonimem Bogdan Bolesławita. W Dreźnie powstały jedne z jego najsłynniejszych powieści – Hrabina Cosel, Stara Baśń. W latach 60. XIX w. podjął współpracę z lwowskim pismem „Hasło”, lecz na odległość, ponieważ nie otrzymał zezwolenia na pobyt w tym mieście. Planował osiedlić się w Galicji (w 1866 r. otrzymał obywatelstwo Krakowa, później również Austrii), lecz konserwatyzm wielu środowisk galicyjskich odstręczył go od tego zamiaru. Podejrzewany przez władze w Berlinie o szpiegostwo na rzecz Francji został skazany na 3,5-roczny pobyt w twierdzy magdeburskiej. Zmarł w Szwajcarii podczas kuracji zdrowotnej. Został pochowany w krypcie zasłużonych w kościele oo. Paulinów na Skałce w Krakowie.

Rysunek J. I. Kraszewskiego można oglądać w Saloniku. W sali Kolekcjonerskie pasje prezentowany jest inny rysunek tego autora pt. „Prządka” (1872 r.) oraz „Książka jubileuszowa dla uczczenia pięćdziesięciolecia działalności literackiej J. I. Kraszewskiego” wydana w 1880 r., z artykułami takich autorów jak: Eliza Orzeszkowa, Michał Bobrzyński czy Wojciech Gerson.

Bibliografia:

http://www.ignacy.kraszewski.pl